فیزیک برای زندگی

وبسایتی ویژه ی تمامی دوستاران فیزیک

فیزیک برای زندگی

وبسایتی ویژه ی تمامی دوستاران فیزیک

فیزیک برای زندگی

وبسایت فیزیک برای زندگی ، به جهت آموزش فیزیک ( برای علاقه مندان در تمامی گروه های سنی ) توسط موسسه ی آموزشی فرهنگی محمد راه اندازی شده است. این وبسایت برای کلیه ی علاقه مندان به فیزیک ، دانش آموزان و اساتید دانشگاه دارای مطالبی مفید و غنی شده می باشد که می تواند ضمن ارتقای سطح علمی شما ، برای زندگی بهتر به شما کمک کند. ما ، می کوشیم تا مطالب فیزیک را به روشی نوین آموزش دهیم و درک و فهم آن را ساده تر سازیم .
بی صبرانه منتظر نظرات ، انتقادات و پیشنهادات شما هستیم.
http://physics1.blog.ir

دیدگاه شما !

۱۰ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «فضا» ثبت شده است

۱۵فروردين

سازمان فضایی اروپا (European Space Agency) یکی از بزرگ ‌ترین تصاویرش را با حدود دو میلیارد پیکسل معرفی کرد! ::
در ادامه می توانید تصویر "تلسکوپ بزرگ" /VLT سازمان فضایی اروپا واقع در صحرای آتاکاما در شیلی از سحابی‌های پنجه ی گربه [ فاصله از زمین ۵۵۰۰ سال نوری ] و سحابی خرچنگ دریایی - لابستر [ فاصله از زمین ۸۰۰۰ سال نوری ] با کیفیت اصلی را ببینید و دانلود کنید :
رنگ قرمز در تصویر توسط از گازهای هیدروژن ایجاد می شود و ناشی از تولد ستارگان جدید است در این بخش از فضا و سمت صورت فلکی عقرب . دایره‌های آبی رنگ در تصویر صرفا بازتاب نور در آینه‌های تلسکوپ بوده و نمایانگر مورد خاصی در فضا نیست .
نسخه اصلی تصویر دارای بیش از ۲ میلیارد پیکسل می باشد [ ۴۹۵۱۱ در ۳۹۱۱۴ پیکسل ] و جزو عظیم ‌ترین تصاویر فضایی از اعماق فضاست که اخیرا توسط سازمان فضایی اروپا منتشر شده .

لینک های دریافت و مشاهده این تصویر ::
1 مگابایت [ والپیپر ]:
https://cdn.eso.org/images/wallpaper5/eso1705a.jpg
48 مگابایت [4K] :
 https://www.eso.org/public/archives/images/publicationtiff/eso1705a.tif
1.2 گیگابایت [10K] :
 https://www.eso.org/public/archives/images/publicationtiff10k/eso1705a.tif
5.4 گیگابایت [ سایز کامل ] :
 https://www.eso.org/public/archives/images/original/eso1705a.psb
قابلیت زوم در تصویر:  [ با استفاده از مرورگر پیشنهاد می شود - بدون نیاز به دانلود ]
https://www.eso.org/public/images/eso1705a/zoomable


بزرگ ترین تصویر از فضا

همچنین می توانید با مراجعه به وبسایت سازمان فضایی اروپا (ESA) تصاویر فضایی بیش تری از فضا را مشاهده کرده و دانلود کنید .


در رابطه با این مطلب دیدگاه و یا در راستای بهبود آن پیشنهادی دارید ؟! در بخش نظرات همین مطلب مطرح کنید .
با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

گروه فیزیک
۰۸شهریور

جرم سیاهچاله ها چگونه تخمین می شود ؟! » اخترشناسان قادر نیستند سیاهچاله ها را مستقیماً مشاهده کنند ، اما می توانند به مطالعه ی ستارگانی بپردانزند که در حال گردش به دور آن ها هستند . با اندازه گیری دقیق سرعت حرکت و شعاع مدار این ستارگان ، اخترشناسان می توانند جرم سیاهچاله را با استفاده از قوانین گرانش استخراج کنند . این روش برای برای ستارگانی که به دور سیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری در گردش هستند ، به کار گرفته شده است . بر همین اساس ، سیاهچاله ی مرکزی کهکشان ما ، حدود سه میلیون برابر خورشید جرم دارد . با میانگین گیری از سرعت تمام ستارگانی که به دور سیاهچاله ی مرکزی کهکشان آندرومدا ( نزدیک ترین همسایه ی کهکشانی ما ) در گردش هستند ؛ اخترشناسان دریافتند که جرم این سیاهچاله ، 30 برابر خورشید ماست .

روش دیگر اندازه گیری جرم سیاهچاله ها ، استفاده از مدل ریاضی است که نشان می دهد چگونه ماده با حرکتی مارپیچی به درون سیاهچاله سقوط می کند . با مقایسه ی مشاهدات انرژی منتشر شده ی این مواد با نتایج مدل ، اخترشناسان به راحتی می توانند جرم یک سیاهچاله را تخمین برنند .

سیاهچاله

حتی نور نیز نمی تواند از میدان گرانشی عظیم یک سیاهچاله فرار کند !

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

گروه فیزیک
۲۵مرداد

پرسش و پاسخ علمی » دمای خورشید چگونه اندازه گیری می شود ؟! » به طور کلی دمای خورشید 5500 درجه ی سانتی گراد عنوان شده است . با این حال ، راه های گوناگونی برای اندازه گیری دمای خورشید وجود دارد که در روش اول میزان پرتو هایی که به زمین برخورد می کند را اندازه گیری کرده و با محاسبه ی فاصله ی خورشید و اندازه آن ، دمای آن مشخص خواهد شد . از دیگر روش های موجود می توان به طیف نور های خورشید و اشکال آن و همچنین طول موج های نور آن برای تعیین دمای خورشید استفاده کرد .

اما متداول ترین روش برای اندازه گیری دمای خورشید به این حقیقت اشاره دارد که عناصری که در جو خوشید قرار دارند ، پرتو هایی را جذب می کنند به نحوی که مقدار و جذب این طول موج ها به دمای آن بستگش دارد که امروزه با استفاده از علم فیزیک هسته ای می توان دمای مرکز خورشید را محاسبه کرد که بنابر آخرین تحقیقات محققان دمای آن به بیش از 15/7 درجه ی سلسیوس عنوان شده است .

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

گروه فیزیک
۲۳مرداد

به عنوان سومین جسم درخشان در آسمان پس از خورشید و ماه ، اگر شما بدانید کی و کجا دنبال ایستگاه فضایی بگردید به راحتی می توانید آن را ببینید .

این ها جملاتی بود که ناسا برای معرفی سرویس تازه ی خود ( Spotthe Station ) بیان کرده بود . این سرویس به این صورت عمل می کند که چند ساعت قبل از عبور ایستگاه بین المللی از بالای خانه تان به شما پست الکترونیک ( ایمیل ) یا پیامک می زند . با وجود این که حرکت ایستگاه فضایی بین المللی در ارتفاعی بیش از 320 کیلومتر از سطح زمین ، شبیه به یک هواپیمای سریع السیر است ، انسان هایی بر روی آن مشغول کار و زندگی هستند ، هرچند این سرویس همیشه در شرایطی  به شما پیام می دهد که ایستگاه به خوبی قابل دیدن باشد ، ولی شما بهترین نما را در شب های صاف خواهید داشت . شرایط خوب یعنی این که به اندازه ی کافی بالای آسمان باشد ( 40 درجه یا بیش تر ) و زمان کافی در این وضعیت بماند تا بهترین نما را داشته باشید .

این سرویس بسته به مدار حرکت ایستگاه فضایی از یکی دو بار در هفته تا یکی دو بار در ماه به شما پیام می دهد ، ولی اگر نگران اختلاف زمانی زیاد بین آن ها هستید ، می توانید یک نمای کامل از تمام مکان هایی را که ایستگاه ممکن است دیده شود را در سایت مرکز فضایی جانسون به نشانی ( کلیک کنید ) ببینید . این سرویس ، در سراسر جهان برای هر کسی با یک نشانی پست الکترونیکی یا شماره موبایل در دسترس است ، این خبر خوبی است چون می توان نتیجه گرفت که ایران هم در این فهرست قرار دارد . ولی متأسفانه فقط پایتخت ایران ( تهران ) در این فهرست قرار دارد ؛ البته زیاد نگران نباشید !

مرکز فضایی جانسون ناسا در هوستون ، 4600 منطقه در سراسر جهان چندین بار در هفته بررسی کرده و زمان هایی که ایستگاه به خوبی قابل دیدن است را مشخص می کند ، ولی شهر ها و مناطقی که در این فهرست نیستند ، می توانند جایی را که به شهرشان نزدیک تر است را انتخاب کنند . زیرا که ایستگاه فضایی تا فاصله ی زیادی در اطراف هر منتقه موجود در فهرست قابل مشاهده است ؛ پس بهتر است با انتخاب تهران شانس خود را برای دیدن ایستگاه فضایی امتحان کنیم .

از آن جایی که کاربران ایران در فهرست مجموعه کاربران مورد استفاده ی ناسا قرار ندارند ، پس تنها راه استفاده از این سیستم برای ما از طریق پست الکترونیکی می باشد که البته چون چند ساعت زود تر این پیام فرستاده می شود ، زیاد جای نگرانی نیست و حتی در صورتی که زیاد به پست الکترونیکی خود سر نمی زنید می توانید از همان فهرست مکان های پیش بینی شده نیز کمک بگیرید .

جالب است بدانید خود من نیز که هم اکنون این مطلب را برای شما می نویسم ، توانستم از طریق همین سامانه ایستگاه فضایی بین المللی رو مشاهده کنم . مثل یک هواپیما بود ولی بسیار پر نور تر تقریباً مانند یک ستاره و با سرعت بسیار زیادی حرکت می کرد به طوری که پهنای آسمان را تنها در چند ثانیه طی کرد و از دید محو شد !

برای ثبت پست الکترونیکی خود در این سیستم می توانید به آدرس http://spotthestation.nasa.gov ( برای ورود کلیک کنید ) مراجعه کنید .

عبور ایستگاه فضایی بین المللی

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

گروه فیزیک
۱۵مرداد

کهکشان (Galaxy) » هر گوشه از آسمان شب را نگاه کنید ؛ انبوه ستارگانی را می بینید که در اعماق سیاهی که فضا نام دارد ، پراکنده شده اند . بنابراین شاید گمان می کنید جهان هستی ستارها هایی است که در سر تا سر فضا پراکنده اند . اما چنین نیست .
وقتی بعه فضای دور دست نگاه می کنید ، دسته ای از ستاره ها را در آسمان می بینید که در گوشه ای از آسمان ، به شکل یک جزیره به نظر می رسند . هم چنین در این فضای بی کران ، گروه دیگری از ستاره ها را می بینید که به صورت جزیره ی جداگانه ای هستند و بین این جزیره های ستاره ای ، فضایی تقریباً خالی است . به ایتن جزیره های ستاره ای کهکشان می گویند .
کهگشان ما راه شیری نام دارد که به صورت یک صفحه ی پهن است و در مرکزش برآمدکگی بزرگی دارد . کهکشان ما میلیارد ها ستاره دارد . بخش زیادی از ستارگان کهکشان راه شیری در بازو های ماپیچ آن جای گرفته اند . بازوهای مارپیچ از بخش برجسته ی مرکزی آن سربرآوردند . بیش تر کهکشان ها شکل مارپیچی دارند و برخی دیگر بیضی شکل هستند و بازویی ندارند . برخی از انواع کهکشان ها نیز هیچ گونه شکل منظمی ندارند و به آن ها کهکشان های نامنظم می گویند .
کهکشان راه شیری به قدری بزرگ است که صد هزار سال طول می کشد تا یک پرتو نور از یک سر تا سر دیگر کهکشان برود . بنابراین ، پهنای این کهکشان صد هزار سال نوری و دست کم صد میلیارد ستاره دارد .
همسایه های کهکشانی
کهکشان ما ، در سفر خود در فضا تنها نیست . کهکشان راه شیری همراه با حدود سی کهکشان دیگر ، سفر می کند و با هم گروه محلی را تشکیل می دهند . از کهکشان های همسایه ی ما ، تنها سه کهکشان را با چشم غیر مسلح می توان دید .
در برخی از بخش های جهان دو کهکشان را می توان به صورت توده ی ابری مه آلود دید که ابر ماژلانی کوچک و ابر ماژلانی بزرگ نزدیک ترین کهکشان به ماست و از کهکشان ما 170 هزار سال نوری فاصله دارد اما اندازه ی آن یک سوم اندازه ی کهکشان راه شیری است .
در صورت فغلکی آندرومدا در آسمان نیم کره ی شمالی ، کهکشان بسیار بزرگ تری وجود دارد که به صورت توده ی ابری مه آلود دیده می شود . اندازه ی این کهکشان حدود نصف اندازه ی کهکشان راه شیری است و دو میلیون و سیصد هزار سال نوری از ما فاصله دارد .
کهکشان های فعال
از آن جا که هر کدام از کهکشان ها از میلیارد ها ستاره تشکیل شده اند ، بیش تر آن ها مقدار فراوانی انرژی از خود پخش می کنند . اما تعداد کمی از کهکشان ها انرژی بسیار زیاد و شگفت آوری پخش می کنند و همین باعث شده است که در این سال ها این کهکشان ها بسیار مورد توجه قرار بگیرند . ستاره شناسان آن ها را کهکشان های فعال نامیده اند و بر این باورند که سرچشمه ی انرژی شگفت انگیز آن ها سیاهچاله هایی است که باقی مانده ی انفجار های ستاره ای هستند .
برخی از کهکشان های فعال مقدار بسیار زیادی انرژی از خود پخش می کنند . این کهکشان ها انرژی خود را نه به صورت انرژی نورانی بلکه به شکل موج های رادیویی پخش می کنند و به همین دلیل کهکشان های رادیویی نام دارند . کهکشان رادیویی آلفا دجاجه ده میلیون برابر یک کهکشان معمولی ، انرژی را به صورت امواج رادیویی از خود منتشر می کند . کوآزار ها ( اختروش ها ) از دیگر انواع کهکشان های فعال هستند . هنگامی که به وسیله ی تلسکوپ به این اجرام نگاه می کنیم ، دور از ما قرار گرفته اند و میلیاردها سال نوری از ما فاصله دارند . برای این که این اجرام از چنین فاصله ی دوری ، قابل دید باشند ، باید صد ها برابر کهکشان ها بدرخشند .

کهکشان آندرومدا

کهکشان آندرومدا ، یک کهکشان مارپیچی ، مانند کهکشان راه شیری است ، اما بسیار بزرگ تر .

برای آشنایی با موارد مرتبط دیگر مطالب وبسایت فیزیک برای زندگی را ببینید ...

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

گروه فیزیک
۱۳مرداد
در شبی صاف و بدون ابر ، شاید بدون دوربین یا تلسکوپ هم بتوانید بیش از دو هزار ستاره را در آسمان ببینید . اما اگر از یک تلسکوپ یا دوربین استفاده کنید ، می توانید هزاران ستاره را در آسمان شب ببینید که نورشان بیش از اندازه ضعیف است و با چشم غیر مسلح نمی توان آن ها را دید .
بسیاری از ستاره ها در ظاهر مجموعه هایی را تشکیل می دهند که صورت های فلکی نام دارند . ستاره شناسان عهد باستان ، این مجموعه ی ستاره ها را بر پایه ی شکل ظاهری خاصی که داشتند ، نام گذاری می کردند . از میان صورت های فلکی ، تعداد کمی از آن ها مهم و بسیار معروفند که می توان صورت های فلکی اسد و عقرب را نام برد .
شناخت ستاره ها
ستاره ها نیز مانند خورشید ، کره هایی از گاز های داغ آتشین هستند که انرژی خود را به صورت انرژی نورانی و گرمایی و دیگر انواع تابش پخش می کنند . اندازه ی ستاره ها یکسان نیست . قطر ستاره های غول پیکر به صد ها میلیون کیلومتر می رسد ، در حالی که اندازه ی ستاره های نوترونی کم و بیش به اندازه ی یک شهر است .
ستاره ها به دلیل فاصله ی بسیار زیادشان ، خیلی کوچک به نظر می رشند . نور نزدیک ترین ستاره به زمین ، یعنی آلفای قنطوروس ، چهار سال طول می کشد تا به ما برسد . به همین دلیل ستاره شناسان می گویند این ستاره چهار سال نوری با ما فاصله دارد .
زندگی و مرگ ستاره ها
ستاره ها نیز مانند جانداران متولد می شوند ، زندگی می کنند و سرانجام می میرند . ستاره ها از توده ابری از گاز و غبار موجود در فضا تشکیل می شوند که سحابی نام دارد . نیروی گرانش موجب می شود بخشی از این ابر بزرگ گاز و غبار ، در هم فرو ریزد و در اثر همین فرو رفتن و فشرده شدن ، کره ای چگال تر ( سنگین تر ) را پدید می آورد . دمای این توده ی فشرده در مرکز آن به اندازه ای زیاد می شود که درون آن واکنش های هسته ای روی می دهد و سرانجام در پی آزاد شدن مقدار بسیار زیادی انرژی ، ستاره متولد می شود و شروع به درخشیدن می کند . مدت زمان زندگی یک ستاره و چگونگی مرگ آن به اندازه ی ستاره بستگی دارد . ستاره ای مانند خورشید پیش از آن که به پایان عمرش برسد ، تا ده میلیارد سال هم به درخشیدن خود ادامه می دهد . این ستاره پیش از مرگش منبسط می شود و به ستاره ی بزرگی به نام غول قرمز تبدیل می شود و رفته رفته به صورت یک کوتوله ی سفید در می آید .
ستاره های بزرگ تر عمر کوتاه تری دارند . زمانی که چنین ستاره هایی می میرند ، منبسط می شوند و جثه ای بسیار بزرگ پیدا می کنند که ابر غول نام دارد ، سپس انفجار بسیار بزرگی روی می دهد که ابرنواختر نام دارد و تکه های آن به اطراف پخش می شوند . در اثر این انفجار ، هسته ی ستاره فرو می ریزد و ستاره متراکم می شود و شاید به ستاره ی نوترونی بسیار چگال تری تبدیل شود که جرم یک سر سوزن از این ستاره به میلیون ها تن می رسد . با این که هسته ی ستاره به کلی ناپدید می شود و ناحیه ای با جاذبه ی بسیار زیاد به وجود می آورد که سیاهچاله نام دارد . نیروی جاذبه ی سیاهچاله ها به قدری زیاد است که حتی نور هم نمی تواند از میدان گرانش آن بگریزد . اختر شناسان بر این باورند که سیاهچاله ها انرژی کهکشان های فعال و پر انرژی را فر اهم می آورد .

مقایسه ستاره ها
ستارگان ، اندازه های گوناگونی دارند ؛ کوچک ترین ستاره در این تصویر ، خورشید است که کوچک ترین ستاره است .
یک ستاره ی سرخ ابر غول ، هزاران برابر از خورشید ما بزرگ تر است .

برای آشنایی با موارد مرتبط دیگر مطالب وبسایت فیزیک برای زندگی را ببینید ...

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

گروه فیزیک
۱۱مرداد

در بیش تر شب های سال ، ستاره ای پرنور و درخشان در غرب آسمان و بلافاصله پس از غروب خورشید پدیدار می شود . این سیاره بسیار زودتر از دیگر ستارگان در آسمان شب نمایان می شود و بسیار پرنور تر از آن ها به نظر می رسند . این جرم پرنور که با نام ستاره ی شامگاهی شناخته شده است ، اصلاً ستاره نیست ، بلکه سیاره ی همسایه ی زمین است که زهره نام دارد . سیاره به گروهی از اجرام آسمانی می گویند که همانند سیاره ی زمین ، پیرامون خورشید در گردشند .

سیاره ی زهره یا ناهید ( نزدیک ترین سیاره به زمین ) ، یکی از پنج سیاره ای است که می توانیم با چشم غیر مسلح آن را در آسمان مشاهده کنیم . چهار سیاره ی دیگر عبارتند از : عطارد ، مریخ ، مشتری و زحل . علاوه بر این پنج سیاره ، سه سیاره ی دیگر هم وجود دارند که فاصله ی آن ها از زمین بسیار دور است و فقط با تلسکوپ می توانیم آن ها را ببینیم . این هشت سیاره همراه با زمین ، نه سیاره ی منظومه ی شمسی هستند .

سیاره ها به دو گروه تقسیم می شوند . چهار سیاره ی زهره ، عطارد ، مریخ و زمین سیاره های درونی نام دارند که نزدیک به هم هستند . این سیاره ها سنگی اند و به آن ها سیاره های شبه زمین نیز می گویند . سیاره های مشتری ، اورانوس ، زحل و نپتون که به گروه سیاره های بیرونی معروفند ، از هم بسیار دور هستند . این چهار سیاره بسیار غول پیکرند و ساختارشان از جنس گاز و گاز مایع است که جنس بیش تر این گاز ، هیدروژن است . دوردست ترین سیاره ، پلوتوست . کره ای کوچک و پوشیده از یخ که قطر آن حتی کوچک تر از قطر کره ی ماه است ، به تازگی شواهد جدیدی از پلوتو به دست آمده است . ( توجه : پلوتو به دلایلی امروزه به عنوان یک سیاره ی کامل شناخته نمی شود . )

دیگر اعضای خانواده ی منظومه ی شمسی

جرم های گوناگون دیگری نیز عضو مجموعه ی  منظومه ی شمسی هستند . بیش تر سیاره ها قمرهایی دارند که پیرامون آن ها در گردشند .

چهار سیاره ی غول پیکر منظومه ی شمسی ، بیش از شصت قمر دارند .

جرم های آسمانی بی شماری به نام سیارک ها در کمربندی به نام کمربند سیارک ها پیرامون خورشید در گردشند . شمار کمی از آن ها بیش از اندازه به زمین نزدیک می شوند و ممکن است خطر آفرین باشند . دسته ای از ستاره شناسان در گروه هایی به نام دیده بانان فضا ، نزدیک شدن این اجرام آسمانی به زمین و خطر برخورد آن ها با زمین را با دقت بررسی می کنند .

دیگر منظومه های شمسی

خورشید تنها ستاره ای نیست که چند سیاره به دور آن می گردند . اخترشناسان ستارگان دیگری یافته اند که سیاره هایی دور آن ها در گردشند . اخترشناسان برای یافتن منظومه های دیگر ، به دنبال ستارگانی هستند که نور تپنده دارند برای این که گرانش یک سیاره ، موجب لرزش نور ستاره می شود .

با روش لرزش نور ستارگان ، نخستین سیاره در سال 1995 میلادی یافت شد . از آن زمان تا به امروز ، ده ها سیاره ی دیگر یافت شدند که به دور ستارگانی مانند ستاره ی ما ( خورشید ) می گردند . بیش تر این سیاره ها هم اندازه ی مشتری یا حتی بزرگ تر از آن هستند . اما شاید این ستارگان ، سیاره های کوچک تر یافت نشده ای هم داشته باشند که حتی ممکن است تا اندازه ای شبیه کره ی زمین باشند .

ویژگی سیاره های منظومه ی شمسی

نام سیاره

میانگین فاصله از خورشید

( بر حسب میلیون کیلومتر )

قطر استوایی

( بر حسب کیلومتر )

مدت زمان گردش به دور خورشید

عطارد

58

4880

88 روز

زهره

108

12104

225 روز

زمین

150

12756

365/25 روز

مریخ

228

6792

687 روز

مشتری

778

42980

9 / 11 سال

زحل

1429

120540

4 / 29 سال

اورانوس

2875

31760

7 / 83 سال

نپتون

4505

49530

7 / 163 سال

پلوتو (!)

5916

2300

248 سال


کمربند سیارک ها

تصویری خیالی از کمربند سیارک ها

برای آشنایی با موارد مرتبط دیگر مطالب وبسایت فیزیک برای زندگی را ببینید ...

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

گروه فیزیک
۱۰مرداد

خورشید ، ماه و زمین » خورشید فرمانروای منطقه ی ما در فضاست . خورشید ، این ستاره ی محلی ما ، همانند همه ی ستارگان آسمان شب است ، با این تفاوت که به ما بسیار نزدیک تر است . خورشید در فاصله ی 150 میلیون کیلومتری کره ی زمین قرار دارد و میلیون ها بار از دیگر ستارگان به زمین نزدیک تر است .

این ستاره ( خورشید ) مانند همه ی ستارگان ، مقدار بسیار زیادی انرژی در فضا پخش می کند که بیش تر به صورت انرژی گرمایی و نوری است . این انرژی کره ی زمین را جای مناسبی برای زندگی میلیون ها گونه از جانداران ، از گیاهان میکروسکوپی گرفته تا وال های غول پیکر ، ساخته است .

امروزه دانشمندان در پی یافتن راهکار هایی هستند تا خورشید در فراهم کردن انرژی انسان نقش بیش تری داشته باشد . در آینده ی نزدیک ، سرچشکه ی انرژی پایان پذیر ( تجدیدناپذیر ) مانند نفت و زغال سنگ ، به پایان می رسند . اما انرژی پایان ناپذیر خورشید ، هم چنان به سطح کره ی زمین گسیل می شود .

انسان مدت هاست که از انرژی خورشیدی استفاده می کند . مثلاً پیل های خورشیدی نیروی الکتریسیته ی فضاپیما ها را فراهم می کنند و نیروگاه های خورشیدی نیز با متمرکز کردن گرمای خورشید بر روی آینه های بسیار بزرگ ، نیروی برق تولید می کنند .

 

همجوشی هسته ای در خورشید

تصویری از خورشید

گردش روزانه ی زمین

هنگام روز حرکت خورشید را در پهنه ی آسمان می بینیم و فکر می کنیم که خورشید به دور زمین می گردد ، در حالی که چنین نیست . حرکت خورشید از یک سوی آسمان به سوی دیگر ، به این دلیل است که کره ی زمین در هر روز یک بار یه دور خود می گردد . همچنین زمین ضمن گردش به دور خود ، پیرامون خورشید هم می گردد که مدت زمان این گردش کامل 365/25 روز یا به بیان دیگر ، یک سال است .

کره ی زمین از لایه های گوناگونی ساخته شده است . زیر لایه ای از هوا به نام جو ، لایه ای سنگی و سخت و نازک به نام پوسته ، سطح زمین را پوشانده است . پوسته هم بر روی لایه ی سنگی و ضخیم تری به نام گوشته قرار گرفته است . مرکز کره ی زمین نیز که هسته نامیده می شود ، از توده ی بسیار بزرگی از مواد مذاب ساخته شده است که جنس آن از آهن و نیکل است .

پوسته ی زمنی از بخش هایی به نام ورقه ی قاره ای ساخته شده است که جا به جا می شوند . در اثر جا به جا شدن این ورقه ها ، قاره ها از یکدیگر فاصله می گیرند ، آتش فشان ها فوران می کنند یا زمین لرزه ها به وجود می آیند . همچنین در اثر عمل هوازدگی و جاری شدن آب در سطح زمین ، فرسایش روی می دهد که حتی بلند ترین کوه ها در اثر فرایند تدریجی فرسایش ، سرانجام به تپه هایی کوچک تبدیل می شوند .

 

کره زمین

زمین ، زیستگاه ما

ماه

درست همان طور که خورشید هنگام روز ، در آسمان نمایان می شود ، ماه نیز شب هنگام در آسمان خودنمایی می کند . ماه ، تنها قمر زمین به شمار می رود که ماهی یک بار به دور کره ی زمین می گردد . و در این مدت با توجه به آن که خورشید چه بخشی از کره ی ماه را روشن می کند ، شکل های ظاهری گوناگونی به خود می گیرد .

قطر کره ی ماه حدود یک چهارم قطر کره ی زمین است . از آن جایی که کره ی ماه کوچک تر است ، نیروی جاذبه یا گرانش کم تری نسبت به زمین دارد . اما گرانش ماه به اندازه ای است که سبب پیدایش جریان های جزر و مد در سطح آب های اقیانوس های زمین می شود .

کره ی ماه بدون جو و آب است و تا امروز ( 10 مرداد ماه 1394 هجری شمسی ) تنها جرم آسمانی است که انسان توانست قدم بر سطح آن بگذارد . بین سال های 1969 و 1972 میلادی ، دوازده فضانورد با سفر به کره ی ماه ، در سطح آن راه رفته اند .


تصاویری واقعی و زیبا از کره ی ماه

برای آشنایی با موارد مرتبط دیگر مطالب وبسایت فیزیک برای زندگی را ببینید ...

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

گروه فیزیک
۱۴تیر

نجوم و اخترفیزیک چیست ؟ » در تاریکی شب ، هنگامی که به آسمان تاریک و قیرگون نگاه می کنید ، در واقع عمق فضا و جهان هستی را می بینید . به گمان نیاکان نخستین ما ، جهان از ستارگانی که به آسمان میخکوب شده اند ، ستارگان سرگردان ( سیاره ها ) ، ستارگانی که آسمان را جارو می کنند ( ستاره های دنباله دار ) و ستارگانی که فرو می افتند ساخته شده بود که این تصور رازآلود آن ها را به وحشت می انداخت !

نخستین بار ، نزدیک به 5 هزار سال پیش ، کاهنان آموزش دیده ی نخستین تمدن های خاورمیانه مانند تمدن مصر و بابل ، به بررسی روش مند آسمان پر ستاره ، پرداختند ، هدف اصلی آن ها از این بررسی ها ، یافتن نشانه هایی از خوش یمنی با بدشگونی ( منظور بدیمنی است که به غلط این گونه خوانده می شود ) در زمان انجام کار ها بود . آن ها بر این باور بودند که هر آن چه در آسمان ها روی می دهد ، به نوعی بر زندگی انسان ها اثر می گذارد . این باور که طالع بینی نام داشت ، هزاران سال پابرجا بود . امروزه به خوبی می دانیم که هیچ کدام از این باور ها پایه های علمی ندارند عده ای هنوز بر این باور ها معتقدند و عده ای بر این باورند که این باور ها خرافاتی بیش نیستند!

نخستین ستاره شناسان

با وجود این ، نخستین بررسی هایی که طالع بینان عهد باستان برای شناخت اسرار آسمان ها انجام دادند ، راه را برای توسعه ی دانش ستاره شناسی باز کرد . ستاره شناسی بررسی علمی اجرام آسمانی است . ستاره شناسی نوین با کوشش های نیکلاس کوپرنیک ، کشیش و پزشک لهستانی ( 1543 - 1473 ) و گالیلئو گالیله ، دانشمند ایتالیایی ( 1642 - 1564 ) آغاز شد .

کوپرنیک پی برد که کره ی زمین و دیگر سیاره ها ، به دور خورشید می گردند و بخشی از اعضای خانواده ی خورشید یا منظومه ی شمسی هستند . پیش از آن همه گمان می کردند که تمام اجرام آسمانی به دور کره ی زمین می گردند . گالیله یکی از نخستین کسانی بود که تلسکوپ ( دوربین نجومی ) را برای بررسی بهتر اجرام آسمانی ساخت . او ، با بهره گیری از تلسکوپ توانست ماه و تغییر های ظاهری سیاره ی زهره را ببیند و چهار قمر سیاره ی مشتری را نیز کشف کند .

دانش امروز ستاره شناسی

امروزه ستاره شناسی برای بررسی راز های ستارگان و فضا به تلسکوپ ها وابسته است . تلسکوپ های پیشرفته ی کنونی بسیار بزرگ هستند و با آینه های غول پیکرشان نور ضعیف اجرام آسمانی دور دست را دریافت می کنند . از رادیو تلسکوپ ها نیز برای دریافت و جمع آوری امواج رادیویی که ستارگان و کهکشان ها پخش می کنند استفاده می شود . هم چنین تلسکوب هایی را به کمک ماهواره ها به فضا فرستاده اند تا اعماق فضا و جهان هستی را به روشنی و وضوح رصد کنند و پرتو هایی که از زمین نمی شود شناسایی و ردیابی کرد ، دریافت و جمع آوری کنند .

ماهواره ها پیشتازان کاوش های فضایی انسان هستند که اغلب از آن ها با عنوان " مرز نهایی " یاد می شود . عصر فضا در چهارم ماه اکتبر سال 1957 میلادی آغاز شد . در آن زمان فضاپیمای روسی اسپوتنیک 1 در مدار زمین قرار گرفت .  به دنبال این موفقیت ، یوری گاگارین ، فضانورد روسی ، در دوازدهم آوریل سال 1961 با فضاپیمای وستوک1 به فضا پرتاب شد و در مدار زمین قرار گرفت و دوران چیرگی انسان بر فضا آغاز شد .

راه پیش رو در ستاره شناسی

از دهه ی 1960 میلادی ، با راه افتادن فضاپیماهایی با نام شاتل فضایی که می توان بار ها از آن ها استفاده کرد و ساخت ایستگاه های فضایی در مدار زمین و گام نهادن انسان بر سطح کره ی ماه ، سفر های فضایی تقریباً به صورت یک برنامه ی عادی در آمده است . در قرن بیست و یکم ، شاهد بازگشت دوباره ی انسان به کره ی ماه و ساخت پایگاه های همیشگی در سطح ماه خواهیم بود . فضانوردان پس از این کار  ، گام بلند دیگری برای بشریت بر می دارند ، و به کره ی مریخ می روند که به سیاره ی سرخ معروف است .



این سحابی ( ابری از گاز درخشان ) که به نام سحابی چشم گربه معروف است ، آخرین لحظه های عمر ستاره ای مانند خورشید را نشان می دهد که پس از منفجر شدن ، پوسته ای از گاز درخشان از خود بر جای می گذارد .


نظر شما در مورد دانش ستاره شناسی و نجوم و اخترفیزیک چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

گروه فیزیک
۱۳تیر

کاوشکر فیله ( philae ) پس از 600 ساعت دوباره به کار افتاد ! این کاوشگر با ارسال پیام « سلام زمین ، صدای مرا می شنوی ؟ » به « روزتا » ( روزتا نام ماهواره همراه فیله است ) روزتا نام در توئیتر ، دانشمندان را از راه افتادن دوباره اش ذوق زده کرد ! روزتا هم در جواب به آن توئیت گفت « یک خبر عالی ! فیله ، کاوشگر من بیدار شده است ! »

فیله ، نام روبات کاوشگر سازمان فضایی اروپاست که آبان ماه سال گذشته روی دنباله دار پی 67 فرود آمد . اما بعد از حدود 60 ساعت نمونه برداری و ارسال اطلاعات به زمین ، شارژش تمام شد و از کار افتاد . دلیل از کار افتادن فیله نبود نور خورشید بود ، در واقع این روبات برای فرودش دچار مشکل شد و در نهایت داخل شکافی افتاد که باعث شد نور کافی به آن نرسد و باتری های خورشیدی اش نتوانستند شارژ َکافی به دست آورند . این اتفاق با نزدیک شدن دنباله دار به خورشید برطرف شد ، انرژی مورد نیاز کاوشگر تأمین شد و بعد از گذشت 600 ساعت فیله دوباره به کار افتاد ! وظیفه ی اصلی فیله جمع آوری اطلاعات و بررسی دنباله دار است . فیله و روزتا 10 سال پیش به فضا پرتاب شدند و پروژه شان یکی از پر خرج ترین فعالیت های فضایی تاکنون بوده است . کاوشگر فیله حدود 100 کیلوگرم وزن دارد و فرود سختش روی دنباله دار یکی از مهم ترین اتفاقات فضایی در سال های گذشته بوده است .

جالب است بدانید اسم کامل دنباله دار پی 67 ، چوریوموف گراسیمنکو ( Ghuryumov Gerasimenko ) یعنی اسم فردی است که آن را کشف کرده است . این دنباله دار در سال 1969 میلادی کشف شد . 


تصویری خیالی از کاوشگر فیله

نظر شما در مورد بیدار شدن کاوشگر فیله چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

گروه فیزیک

پشتیبانی

360 رنگ
حمایت از ما
خانه
درباره ما
همکاری با ما