آیا انسان میدان مغناطیسی را احساس می کند ؟

آیا انسان میدان مغناطیسی را احساس می کند ؟ در ادامه با فیزیک برای زندگی همراه باشید تا با پاسخ این پرسش را بیابیم :
هیچ مدرک قانع کننده ای وجود ندارد که نشان دهد انسان ها قادر به مشاهده یا حتی درک میدن های مغناطیسی باشد . با وجود این ، بسیاری از گونه های جانوری مانند کبوتر ها ، پروانه های مونارک و مگس های میوه این توانایی را دارند ؛ موهبتی که از آن با عنوان " دریافت مغناطیسی " ( Magnetoreception ) یاد می شود . در چشمان این جانوران پروتئینی به نام " کریپتوکروم " ( Cryptochromes ) وجود دارد ( کریپتوکروم در زبان یونانی به معنای " رنگ پنهان " است ) که ظاهرا به جانور کمک می کند میدان های مغناطیسی را به شکل نواحی روشن و تاریک ببیند ؛ زیرا این پروتئین ها با خطوط میدان مغناطیسی هم راستا می شوند .
البته انسان ها نیز در شبکیه چشم خود کریپتوکروم دارند که در تنظیم ساعت درونی بدن ما ایفای نقش می کند . با وجود این ، هیچ کدام از مطالعات متعددی که تلاش کرده اند درک انسان از میدان مغناطیسی را مورد سنجش قرار دهند ، نتوانسته اند ثابت کنند وجود آن ها به ما کمک می کند از این توانایی و موهبت برخوردار باشیم .

تصویری از میدان های مغناطیسی یک آهن ربا که توسط براده های آهن تشکبل شده است .

---

اگر در رابطه با این مطلب پرسشی دارید می توانید از ما بپرسید ! ( از طریق بخش نظرات همین پست ) ، همچنین اگر شما نیز پرسشی دارید که پاسخی برای آن نیافته اید ، کلید آن در دست ماست ! از ما بپرسید تا در اولین فرصت ممکن پاسخ دهیم ...

در رابطه با این مطلب دیدگاه و یا در راستای بهبود آن پیشنهادی دارید ؟! در بخش نظرات همین مطلب مطرح کنید .
با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

مولد واندوگراف چیست و چگونه کار می کند ؟

« مولد واندوگراف چیست ، چگونه کار می کند و چه کاربردی دارد ؟ » مولّد واندوگراف (Van de Graaff generator) ، نام دستگاهی است که بار الکتریکی روی کلاهک فلزی آن انباشته می شود و اگر یک جسم رسانا با کلاهک فلزی این دستگاه تماس پیدا کند ، دارای بار الکتریکی می شود .

در نمونه ی ساده ی مولد واندوگراف ( همانگونه که در تصویر بالا مشاهده می کنید ) ، غلتک M توسط یک موتور الکتریکی می چرخد ( در نمونه ی دستی ، این غلتک با دست و نیروی مکانیکی به حرکت در می آید ) و تسمه روی غلتک چرخانده می شود . معمولاً غلتک M از جنس پلی اتیلن (PE) و غلتک ′M از جنس پرسپکس است .
بر اثر مالش تسمه با غلتک ها ، غلتک M بار منفی و غلتک ′M بار مثبت پیدا می کند . غلتک M که بار منفی دارد ، در یک شانه ی فلزی که متصل به زمین است ، بار مثبت القا می کند . بار مثبت توسط این شانه روی سطح بیرونی تسمه قرار داده می شود . این بار های مثبت ، توسط تسمه ای عایق ، که به کمک شانه ی فلزی دیگری به کلاهک متصل است ، به سطح خارجی کلاهک منتقل می شود . به این ترتیب ، بار الکتریکی مثبت روی سطح خارجی کلاهک انباشته می شود .
اگر جای غلتک های M و ′M با هم عوض شود ، بار منفی در سطح خارجی کلاهک انباشته خواهد شد .
و اما در مورد کاربرد واندوگراف باید گفت که این دستگاه کاربرد های فراوانی در زمینه های آموزشی ، پژوهشی و برخی آزمایش های فیزیک مربوط به الکتریسیته دارد و حتی می توان از آن به عنوان یک وسیله برای سرگرمی و آشنایی هر چه بیش تر با پدیده ی الکتریسیته استفاده کرد !

" مولد واندوگراف " می تواند بار الکتریکی (electrical charge) تولید کند ! ( برای مشاهده عکس های بیش تر " ایـنـجـا " کلیک کنید . )

اگر در رابطه با این مطلب پرسشی دارید می توانید از ما بپرسید ! ( از طریق بخش نظرات همین پست ) ، همچنین اگر شما نیز پرسشی دارید که پاسخی برای آن نیافته اید ، کلید آن در دست ماست ! از ما بپرسید ، خوشحال میشویم بتوانیم به ما کمکی کنیم :)

در رابطه با این مطلب دیدگاه و یا در راستای بهبود آن پیشنهادی دارید ؟! در بخش نظرات همین مطلب مطرح کنید . 

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

فیوز چیست و چگونه کار می کند ؟

شاید برای شما هم این پرسش پیش آمده باشد که فیوز برق چیست و چگونه کار می کند ؟ در اینجا و در بخش پرسش و پاسخ های سایت فیزیک برای زندگی ، به این پرسش پاسخ خواهیم داد :

فیوز چیست و چگونه کار می کند » " فیوز ها (Fuse) " در اصل نوعی ترمز آتش هستند ؛ نقاط ضعف عمدی ای که اگر جریان برق از حد مشخصی در مدار سیم کشی ، بیش تر شود ، متلاشی می شوند تا از ایجاد آسیب یا آتش سوزی جلوگیری کنند ( عبور جریان بیش از حد تعیین شده از مدار می تواند خطرات و آسیب های جبران ناپذیری داشته باشد و موجب بروز آتش سوزی و حتی انفجار در سیم کشی و دستگاه های مصرفی شود ) .
این ویژگی به لطف مولفه ی مرکزی فیوز ، که نوار یا رشته ای فلزی و نازک که ظرفیت گسیختگی پایینی دارد ، ایجاد می شود .
" ظرفیت گسیختگی فلز (Metal rupture capacity) " به بیشینه ی جریانی گفته می شود که می تواند به شکل ایمن از آن عبور کند ، در حالی که هر میزانی بالاتر از آن باعث ذوب شدگی و در نتیجه از هم گسیختگی فلز و مدار می شود . روی ، مس ، نقره و آلومینیوم جزء متداول ترین فلزاتی هستند که به عنوان سیم فیوز استفاده می شوند ، سیم فیوز بین دو پایانه ( ترمینال ) قرار دارد و درون ماده ای عایق پوشانده شده است . اگر سر ریز جریان برق در مدار رخ دهد ، فیوز سوخته و مدار را قطع می کند و در نتیجه میزان خرابی را به کم ترین حد ممکن می رساند ، در این حالت شما برای راه اندازی دوباره ی مدار ، کافیست تنها فیوز را تعویض کنید ، این در حالیست که اگر فیوز وجود نداشت ، ممکن بود ناچار به تعویض کل مدار شوید !

تصویری از نوعی " فیوز " : پاره شدن رشته ی فلزی که درون کپسول شیشه ای قرار دارد ، باعث سوختن فیوز و در نتیجه قطع جریان برق خواهد شد . ( برای دیدن تصاویر بیش تر از انواع فیوز ها " ایـنـجـا " کیک کنید )

---

اگر در رابطه با این مطلب پرسشی دارید می توانید از ما بپرسید ! ( از طریق بخش نظرات همین پست ) ، همچنین اگر شما نیز پرسشی دارید که پاسخی برای آن نیافته اید ، کلید آن در دست ماست ! از ما بپرسید تا در اولین فرصت ممکن پاسخ دهیم ...

در رابطه با این مطلب دیدگاه و یا در راستای بهبود آن پیشنهادی دارید ؟! در بخش نظرات همین مطلب مطرح کنید . 

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

تاثیر فیزیکی شتاب زیاد روی بدن انسان چیست ؟

آیا تا کنون به این اندیشیده اید که شتاب زیاد ، بر روی بدن انسان چه اثراتی می تواند داشته باشد ؟ اکنون کارشناسان فیزیک برای زندگی به این پرسش شما پاسخ می دهند !

تاثیر فیزیکی شتاب زیاد روی بدن انسان چیست ؟ » پاسخ این پرسش به این بستگی دارد که شتاب در چه جهتی به بدن شخص وارد می شود . شتاب رو به بالا در حدود 5g ( پنچ برابر شتاب گرانش زمین ) کافی است تا توانایی قلب برای پمپاژ خون به سمت مغز را از کار بیندازد . در نتیجه مغز شما ، دچار کمبود اکسیژن شده و طی تنها چند ثانیه بیهوش می شوید !

با این وجود شتاب رو به پایین یا منفی به اندازه ی تنها 1g به مراتب از این هم خطرناک تر است . اگر چنین شتابی به شما وارد شود ، خون به سمت سر شما کشیده می شود ، صورتتان باد می کند و پلک پایین به چشمانتان فشار می آورد . این حالت را اصطلاحا " سرخی میدان دید " (Redout) می گویند ، چرا که تنها چیزی که می بینید ، نور سرخ رنگی است که از میان پلک هایتان به درون چشم تابیده می شود . زمانی که فشار به منفی 3g می رسد ، خون نمی تواند به شش ها بازگردد تا اکسیژن خود را تجدید کند که در نتیجه باعث مرگ خواهد شد .

شتاب زیاد در هواپیماهای جنگنده ، بر روی خلبان تاثیر می گذارد

اگر در رابطه با این مطلب پرسشی دارید می توانید از ما بپرسید ! ( از طریق بخش نظرات همین پست ) ، همچنین اگر شما نیز پرسشی دارید که پاسخی برای آن نیافته اید ، کلید آن در دست ماست ! از ما بپرسید تا در اولین فرصت ممکن پاسخ دهیم ...

در رابطه با این مطلب دیدگاه و یا در راستای بهبود آن پیشنهادی دارید ؟! در بخش نظرات همین مطلب مطرح کنید . 

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

آذرخش ( رعد و برق ) چیست و چگونه شکل می گیرد ؟

آذرخش ( رعد و برق ) چیست و چگونه شکل می گیرد ؟ » هنگامی که هوا ابری و طوفانی است ، بین یک ابر و ابر دیگر ، یا بین یک ابر و زمین جرقه های بزرگی ایجاد می شود که آسمان یک منطقه ی وسیع را روشن می کند و در پی آن صدای بلندی نیز شنیده می شود . به این پدیده آذرخش ( رعد و برق ) می گویند ، اما آیا می دانید این پدیده چگونه به وجود می آید ؟!

بسیاری از انسان ها در زمان های گذشته تصور می کردند که رعد و برق نشانه ی خشم خداوند است . " بنجامین فرانکلین Benjamin Franklin " در سال 1872 میلادی برای نخستین بار دلیل علمی آذرخش را توضیح داد . وقتی آسمان از ابر ها پوشیده می شود ، ابر ها به علت مالش ( اصطکاک ) با هوا یا القای الکتریکی ( فرایندی که طی آن دو جسم بدون تماس مستقیم با یکدیگر ، دارای بار الکتریکی می شوند ) ، باردار می شوند . در اثر این فرایند ، ابر ها دارای بار مثبت یا منفی می شوند ، در این حالت معمولا قسمت پایینی ابر ( نزدیک زمین ) دارای بار الکتریکی منفی (-) و قسمت بالایی آن دارای بار مثبت (+) می شود . اگر دو ابر چنان به هم نزدیک شوند که قسمت هایی از آن ها که دارای بار های ناهمنام است ، نزدیک هم قرار گیرد ، به دلیل اختلاف پتانسیل الکتریکی بسیار بالا - میلیون ها ولت ! - امکان تخلیه ی الکتریکی ( شارش ناگهانی بار های الکتریکی ) بین دو ابر وجود دارد ، که معمولا این تخلیه ی الکتریکی با جرقه های بزرگ در آسمان ، تولید گرما و صدا همراه است ، به این پدیده آذرخش یا رعد و برق گفته می شود . 

تخلیه ی الکتریکی می تواند به صورت دیگری نیز رخ دهد . ابر های طوفانی می توانند با حرکت در مجاورت سطح زمین ، در آن بار القایی ایجاد کنند . در این حالت امکان تخلیه ی الکتریکی بین ابر و زمین وجود دارد که می تواند موجب خسارات بسیاری مانند آتش سوزی شود ! 

اختلاف بار الکتریکی میان ابر ها یا زمین ، موجب ایجاد تخلیه ی الکتریکی میان آن ها می شود !

علت ایجاد صدای مهیب هنگام آذرخش چیست ؟

تخلیه ی الکتریکی ، مقدار بسیار زیادی گرما ایجاد می کند . این گرما باعث می شود که هوا ناگهان منبسط شود . انبساط ناگهانی هوا موجب برخورد تعداد بسیار زیادی از مولکول های هوا به یکدیگر می شود ، به این ترتیب صدای بسیار شدیدی که رعد نامیده می شود به وجود می آید . 

چرا هنگام وقوع آذرخش ، اول نور آن را می بینیم و سپس صدای آن را می شنویم ؟

پاسخ این پرسش بسیار ساده است ؛ "رعد" و "برق" همزمان روی می دهند ؛ اما ، ما ابتدا برق را می بینیم و سپس غرش رعد را می شنویم . دلیل آن اختلاف سرعت حرکت نور و صوت است . سرعت حرکت نور 300000 کیلومتر در ساعت است ، در حالی که سرعت صوت تنها 340 متر در ثانیه است ، بنابراین ، ما ابتدا نور را می بینیم و سپس صدای آن را می شنویم ! 

آذرخش ، پدیده ای خطرناک !

در هر ثانیه ده ها آذرخش روی زمین زده می شود . آذرخش پدیده ی بسیار خطرناکی است ( هر چند مزایایی نیز دارد ) زیرا در اثر شارش ناگهانی و بسیار عظیم بار الکتریکی ، انرژی زیادی آزاد می شود . این پدیده می تواند به ساختمان ها ، خطوط انتقال انرژی الکتریکی ، انسان ها و ... خسارت های جدی وارد سازد . بنابراین محافظت در برابر آذرخش مسئله ای بسیار مهم است . 

برای حفاظت ساختمان ها در برابر آذرخش از وسیله ای به نام برق گیر استفاده می کنند . برق گیر میله ی فلزی بلند و نوک تیزی است که روی بام ساختمان نصب می شود . انتهای این میله به کابل ضخیمی وصل شده است و انتهای کابل را در اعماق موطوب زمین قرار می دهند . تیزی نوک میله سبب می شود که تخلیه ی الکتریکی بین ابر و نوک تیز میله به صورت تدریحی رخ دهد و بار ها از طریق کابل به عمق زمین منتقل شود . به این ترتیب ساختمان از خطر برخورد آذرخش در امان می ماند و خسارتی به ساختمان وارد نمی شود . 

نمایی از پدیده ی طبیعی آذرخش ، گوشه ای از قدرت بی کران خداوند !

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

جرم سیاهچاله ها چگونه تخمین زده می شود ؟

جرم سیاهچاله ها چگونه تخمین می شود ؟! » اخترشناسان قادر نیستند سیاهچاله ها را مستقیماً مشاهده کنند ، اما می توانند به مطالعه ی ستارگانی بپردانزند که در حال گردش به دور آن ها هستند . با اندازه گیری دقیق سرعت حرکت و شعاع مدار این ستارگان ، اخترشناسان می توانند جرم سیاهچاله را با استفاده از قوانین گرانش استخراج کنند . این روش برای برای ستارگانی که به دور سیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری در گردش هستند ، به کار گرفته شده است . بر همین اساس ، سیاهچاله ی مرکزی کهکشان ما ، حدود سه میلیون برابر خورشید جرم دارد . با میانگین گیری از سرعت تمام ستارگانی که به دور سیاهچاله ی مرکزی کهکشان آندرومدا ( نزدیک ترین همسایه ی کهکشانی ما ) در گردش هستند ؛ اخترشناسان دریافتند که جرم این سیاهچاله ، 30 برابر خورشید ماست .

روش دیگر اندازه گیری جرم سیاهچاله ها ، استفاده از مدل ریاضی است که نشان می دهد چگونه ماده با حرکتی مارپیچی به درون سیاهچاله سقوط می کند . با مقایسه ی مشاهدات انرژی منتشر شده ی این مواد با نتایج مدل ، اخترشناسان به راحتی می توانند جرم یک سیاهچاله را تخمین برنند .

حتی نور نیز نمی تواند از میدان گرانشی عظیم یک سیاهچاله فرار کند !

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

پاسخ مسابقه فیزیک 5

سلام ، در وبسایت فیزیک برای زندگی هر چند مدت یک بار یک پرسش در پیرامون فیزیک پرسیده می شه ..... شما می تونید به پرسش مطرح شده پاسخ صحیح بدید و با وارد کردن آدرس رایانامه ی خود هدیه ی ویژه ی مارو دریافت کنید .... در اینجا ما پاسخ پنجمین مسابقه ی فیزیک وبسایت ( مسابقه ی فیزیک 5 ) رو برای شما قرار دادیم ...

پاسخ )  هر دو نیرو دارای اندازه ی برابر هستند . نیروی رو به جلو ملخ ها را مثبت بگیرید . در این صورت مقاومت هوا منفی خواهد بود . چون هواپیما در تعادل جنبشی است ، آیا می توانید بفهمید مکه نیرو ها با هم ترکیب و برابر صفر می شوند ؟ بنابراین ، سرعت هواپیما نه زیاد می شود و نه کم .

 

اسامی شرکت کنندگان این مسابقه ) فاطمه . ح *خانومی مهربون * K * علی * حانیه سادات مهدیان

اسامی برندگان ) خانومی مهربون (2) * علی * حانیه سادات مهدیان | در مسابقات بعدی ما شرکت کنید - شاید شما برنده ی ما باشید !

فیزیک برای زندگی

دمای خورشید چگونه اندازه گیری می شود ؟

پرسش و پاسخ علمی » دمای خورشید چگونه اندازه گیری می شود ؟! » به طور کلی دمای خورشید 5500 درجه ی سانتی گراد عنوان شده است . با این حال ، راه های گوناگونی برای اندازه گیری دمای خورشید وجود دارد که در روش اول میزان پرتو هایی که به زمین برخورد می کند را اندازه گیری کرده و با محاسبه ی فاصله ی خورشید و اندازه آن ، دمای آن مشخص خواهد شد . از دیگر روش های موجود می توان به طیف نور های خورشید و اشکال آن و همچنین طول موج های نور آن برای تعیین دمای خورشید استفاده کرد .

اما متداول ترین روش برای اندازه گیری دمای خورشید به این حقیقت اشاره دارد که عناصری که در جو خوشید قرار دارند ، پرتو هایی را جذب می کنند به نحوی که مقدار و جذب این طول موج ها به دمای آن بستگش دارد که امروزه با استفاده از علم فیزیک هسته ای می توان دمای مرکز خورشید را محاسبه کرد که بنابر آخرین تحقیقات محققان دمای آن به بیش از 15/7 درجه ی سلسیوس عنوان شده است .

نظر شما در مورد این مطلب چیست ؟ در بخش نظرات منتظریم !

با فیزیک برای زندگی همراه باشید ...

مسابقه فیزیک 5

توجه : فرصت پاسخگویی به این پرسش ، پایان یافته است ؛ می توانید در مسابقات جدید ما شرکت کنید . . .

مسابقه فیزیک 5 » در این جا یک پرسش فیزیک یا یک پرسش درباره ی تاریخ فیزیک پرسیده می شه . شما می توانید با دادن پاسخ درست به این پرسش و وارد کردن ایمیل خود ( در بخش نظرات همین مطلب ) هدیه ای را از طرف ما دریافت کنید. این هدیه به شکل یک بسته به ایمیل شما ارسال خواهد شد...

پرسش )  هواپیمایی با سرعت ثابت در مسیر افقی مستقیم حرکت می کند . به عبارت دیگر ، هواپیمای در حال پرواز در حالت تعادل است . دو نیروی افقی به هواپیما وارد می شود . یکی رانش ملخ ها که آن را به جلو می راند ، و دیگری نیروی مقاومت هوا که در جهت مخالف اثر می کند . کدام نیرو بزرگ تر است ؟

راهنمایی : پاسخ بسیار ساده است تنها به کمی دقت نیاز دارد . برای یافتن پاسخ در فیزیک برای زندگی جست و جو کنید !

از حالا به بعد 10 روز فرصت دارید به این مطلب پاسخ دهید ، 10 روز دیگر ( 1 شهریور ماه 1394 ) ، پاسخ به همراه اسامی شرکت کنندگان و برندگان احتمالی منتشر خواهد شد ...

پاسخ خود را ( همراه با ایمیل برای دریافت هدیه ی ویژه ) در بخش نظرات همین مطلب وارد کنید...

پاسخ پرسش در مطالب بعدی داده خواهد شد...

 

با ما همراه باشید...

 فیزیک برای زندگی

اگر هسته زمین سرد شود چه اتفاقی می افتد ؟

پرسش و پاسخ علمی » اگر هسته ی زمین سرد شود چه اتفاقی می افتد ؟! » هسته ی زمین از یک بخش داخلی جامد تشکیل شده است که این قسمت توسط یک بخش خارجی مایع مانند ، احاطه شده است که ضخامت آن به 2266 کیلومتر می رسد . جریان های همرفتی هسته خارجی موجب تشکیل مغناطیس زمین می شوند و اگر هسته ی زمین سرد و جامد شود می توان گفت که میدان مغناطیسی زمین تقریباً به صفر خواهد رسید و ذرات باردار باد های خورشیدی بدون هیچ گونه مزاحمتی به بالای اتمسفر برخورد می کنند که این امر موجب از بین رفتن لایه ی اوزون خواهد شد و بدین ترتیب ما در معرض مستقیم پرتو فرابنفش خورشید قرار خواهیم گرفت و در پایان نکته ای که شاید تعجب شما را برانگیزد این مسئله است که هسته ی خارجی زمین در حال سرد و جامد شدن است اگر چه این فرایند با سرعت بسیار کمی معادل یک میلی متر در سال در حال پیشرفت است ، ولی با این حال ، اگر با این روال پیش رود تا 2/2 میلیارد سال دیگر به طور کامل منجمد خواهد شد !